Alois Eder

Paroli pri paco apogas la pacon!

Vortokadroj stiras niajn pensojn aŭ al milito aŭ al paco

(Prelego dum la Germana Esperanto-Kongreso 2017 en Freiburg)

Kiu el vi en la salono volas pacon? – Ĉiu. Kiu el vi volas militon? – Neniu. Vidu, neniu el ni volas militon, ĉiu volas la pacon.

Sed ne ĉiuj homoj volas la pacon, kiel ni. Ĉu vi ne kredas tion? – Se vi ne kredas, ke ekzistas homoj, kiuj ne volas pacon, mi demandas vin: Kial oni produktas armilojn? – Vi respondos: Por defendi nin.

Vidu, nun ni jam estas ĉe nia temo.

Ni estas viktimoj de trompo. Tiuj, kiuj volas ke okazu militoj, kaŝas siajn intencojn, ili ne parolas pri milito, sed pri defendo.

Sed kial iuj homoj deziras militon? – por profito. La armilproduktado kaj la armilkomerco estas lukra, ĝi donas gigantan profiton. Ĉar armiloj estas multekostaj. Iliaj produktantoj gajnas multan monon. La armilindustrio lukras grandajn sumojn, kiujn pagas la viktimoj per sia vivo.

Neniu milito povas okazi sen militpropagando. Vidu, en ĉi tiu salono estas neniu, kiu volas militon. Do vi povus pensi, ke la militpropagando ĉe ni ne havas iun ŝancon. – Sed la malo veras. Fakte la armilarlobio atingas sian celon. Ĉar ni ne rimarkas la trukon de la propagando. La lobio de la armarigo ja ne plumpe varbas por milito, sed nur por la „defendo“. Sed nun, kiam la fuĝintoj for de la milito atingis nian landon, ni ekmiris: Kial do ili fuĝas al ni? Kia estas la truko de la militpropagando, ke ni ne rimarkas ĝian celon, kvankam ni ne volas militojn? Kiamaniere ni lasas nin trompi?

Por kompreni tiun trukon de la militpropagando, nuntempe ni povas uzi la ekkonojn de la moderna kognoscienco, kiu bazas sur la neŭrologio, respektive de la neŭrolingvistiko.

Neŭrologio nomiĝas la scienco, kiu esploras la cerbon. La scienco, kiu esploras lingvojn, nomiĝas lingvistiko. La kombino de ambaŭ estas la neŭrolingvistiko. Kiamaniere tiuj esploroj helpas al ni kompreni la trukojn de la militpropagando? Mi klarigas tion je kvin paŝoj.

Unue: Nuntempe eblas observi la cerbon dum ties aktivado, dum nia pensado. Neŭronoj nomiĝas la sinapsoj, kie ligiĝas la nervoj. Dum la sinapsoj aktivas, per la bildodona tekniko oni povas vidi lumon sur la bildo de la cerbo. Kiam mi diras ekzemple la vorton „konflikto“, la sciencisto vidas sur la bildodona ekrano, kie en la cerbo aperas lumado. Tiamaniere la esploristo povas vidi, kiuj vortoj en la cerbo estas ligitaj, formas signifokombinon.

Due: Estas konata fakto, ke muskolo ofte uzata kreskas. Inverse muskolo, kiu neniam estas uzata, ŝrumpas, ĝis ĝi fine malaperos. Ĉiu muskolo estas reprezentata en nia cerbo. Per muskoloj ni ekzemple kuras. Kaj per vortoj ni pensas. Ankaŭ ĉiuj vortoj estas reprezentataj en nia cerbo. Je vortoj okazas la sama en nia cerbo kiel je muskoloj: la spaco por prezenti muskolon per sinapsoj en la cerbo kreskas per ekzercado kaj ŝrumpas per neekzercado.

Trie: Kiel jam dirite, vortoj ekzistas en nia cerbo ne izolite, sed en kunteksto, do ligite kun aliaj vortoj. La neŭrologia lingvistiko parolas pri signifokadro de vorto (ankaŭ nomataj framo, angle „frame“). Se vi ekzemple aŭdas aŭ diras la vorton „floro“, vi pensas ankaŭ pri koloroj, pri odoroj, eble pri la somero, aŭ pri festoj, pri ĝojo kaj tiel plu. La simpla eldiro de vorto vekas en mi miajn spertojn kolektitajn dum mia vivo rilate al tiu ĉi vorto. Ĉe universitata profesoro okazas tio same kiel ĉe bazlernejano. Ni ĉiuj ne povas eskapi tiun efikon de la signifokadro. Eĉ se mi diras: Ne pensu pri floro vi pensos pri floro. Ĉu vi ne kredas? Tiam ni eksperimentu: Mi diras: Ne pensu nun pri bunta elefanto! - Kio okazis? Vi pensis pri bunta elefanto! La vorteton ne la cerbo neglektas.

Kvare: Tiu signifokadro de vorto, kvazaŭ ĉirkaŭaĵo aŭ pejzaĝo de la koncerna vorto, inkludas parencajn aŭ ligitajn vortsignifojn. Kaj aliajn vortojn, kies signifo ne estas ligita aŭ parenca, la signifokadro ekskludas. Ene de tiu signifokadro estas signife parencaj, ligitaj vortoj kaj ekster tiu signifokadro estas vortoj, kies signifo ne rilatas al la koncerna vortsignifo. Ekster la signifokadro de la vorto floro ekzemple estas vortoj kiel neĝo aŭ polvo aŭ malhelo kaj tiel plu.

Kvine: Kiel dirite, el la signifokadro ni ne kapablas eskapi. Se mi uzas falsajn vortojn, tiuj estas vortoj kun ne intencitaj signifokadroj, mi elvokas falsajn, ne intencitajn pensojn. Por preni alian ekzemplon: Se ni parolas pri „impostfuĝado“, ni neeviteble pensas pri kompatinda fuĝanto, kiun persekutas iu malamiko. En la signifokadro de la vorto impostfuĝado la ŝtato estas malbona, ĉar ĝi „persekutas“, kaj la monkaŝanto estas kompatinda, ĉar li aŭ ŝi devas „fuĝi“. Inkludita en la vortokadro „fuĝanto“ estas la signifo „kompatinda“. Ekskludite estas, ke la imposto estas necesa por la funkciado de la ŝtato. Imposto estas kontribuo de ĉiuj monhavantaj ŝtatmembroj por komune financi la necesajn servojn de la ŝtato por la bonfarto de la membroj. La ŝtato meritas empation, la monkaŝanto riproĉon, ne inverse, kiel sugestas la falsa vorto. La monkaŝanto estas „imposttrompulo“ aŭ „impostŝtelanto“.

Vortoj gvidas niajn pensojn. Per vortoj ni pensas.

Nun ni revenas al la vortoj „paco“ kaj „milito“. Kiun el la du vortoj ni pli ofte uzas? – Bedaŭrinde la vorton milito aŭ vortojn el ĝia signifokadro. Do ne malkaŝe, sed kaŝeni ofte parolas pri milito per la vortoj „teroro“, „teroristoj“, „minacado“, „defendi“, „sekureco“ kaj tiel plu.

La ministerio, kiu okupiĝas pri militaj kaj armeaj aferoj oni iam nomis militministerio. Hodiaŭ ne plu. Kial? Ĉar ni ne volas militon. Oni nomas nun la saman ministerion „defendministerio“. Sed se ni parolas pri defendministerio la efiko de la signifokadro tamen vekas en nia cerbo bildojn de milito. Kial? Ĉar defendo apartenas al la signifokadro de atako. Sen atako ja ne necesus defendo.

La ofta ripeto de la vorto teroristoj pligrandigas en nia cerbo la reprezentadon de la signifokadro „danĝero“, kvankam ni vivas en unu el la plej sekuraj landoj de la mondo. Tiuj, kiuj volas, ke ni multe pli da mono elspezu por armiloj, devas daŭre paroli pri teroristoj kaj danĝero. En niaj cerboj la spaco por militrilataj signifokadroj estas superproporcie granda. Nia kapo pleniĝas de pensoj pri „danĝero“. La rilato al la realo perdiĝas. La armilproduktantoj ĝojas.

Nun aperas la demando: Ĉu entute eblas pensi nian mondon sen la kategorio „malamikoj“?

Kiam la Sovetunio kolapsis, Miĥail Gorbaĉof parolis pri la neceso konstrui komunan eŭropan domon. Tio estas bildo en la signifokadro de paco. Gorbaĉof havis vizion pri paca Eŭropo. Estis armeanoj, kiuj puĉis kontraŭ Gorbaĉof, ĉar ili ne eltenis pensi pri paca mondo. Kaj estis la NATO, okcidenta „defend“pakto, kiu male al sia promeso ŝovis la limon de la teritorio de sia pakto ĝis la „dompordo“ de Rusio.

Ni povus en niaj politikaj konversacioj pli pace paroli pri nia mondo kaj niaj kunloĝantoj sur la Tero, ol ni kutimas. Ni povus uzi pacajn metaforojn anstataŭ militajn. Kunloĝantoj, najbaroj, kunhomoj, partneroj anstataŭ fremduloj, malamikoj, rivaloj. Najbareco ekzemple estas vorto, kies signifokadro estas pacrilata. Pri kio ni daŭre parolas, tio kreskas en nia cerbo kvazaŭ al giganta superdimensia „muskolo“, tiel ke ni fine ne plu povas normale iri. Senmetafore dirite: Ni parolas tiom multe en termoj de milito, danĝero kaj defendo, ĝis kiam ni ne plu povas pensi pri paco.

Kiel eskapi la trompojn de la “cerbolavado“ per la militemaj informinundoj? Ni povas lerni „brosi ĉiujn mesaĝojn kontraŭ la felo“, por uzi germanan parolturnon. Lerni kritikajn demandojn. Kiujn kritikajn demandojn? Ekzemple: - Al kiu utilas ĉi tiu informo? - Kiujn aliajn informojn ĉi tiu mesaĝo prisilentas? - Kiujn sentimentojn ĉi tiu mesaĝo nutras kaj por kiu celo?

Juĝisto en juĝejo obeas al la regulo: Aŭskultu ankaŭ la alian flankon.

Komence la interreto promesis senliman aliron al la informoj de la mondo. Sed ekde la jaro 2008 ĉiu el ni en gugloserĉado ricevas alian respondon. Al la sama demando la serĉmaŝinoj selektas tiujn respondojn, kiuj kongruas al la interesoj de la serĉanto. La serĉmaŝino konas ties interesojn per ties ĝistiamaj demandoj, ties adreson, ties aĝon, ties aĉetkutimojn, ties politikajn opiniojn kak tiel plu.

Ni havas la tendencon, vivi en la propra „filtroveziko“, tio signifas, ke mi ricevas nur tujn mesaĝojn, kiuj plaĉas al mi. Por liberigi min el tiu danĝero, helpas, se mi serĉas la informojn de amaskomunikiloj malsamideanaj. Se iu parolas aŭ skribas kontraŭ miaj konvinkoj, mi povas serĉi informojn pri la fono de tiu opinio.

Ni nun scias, ke per vortoj ni estas manipuleblaj. Ni ankaŭ scias, ke kontaŭproduktive estas ripeti la vortojn de la malsamopinianoj. Ĉar per la ripetado ni kontraŭvole nur pligrandigas la reprezentadon de tiuj vortoj kaj pensoj en la cerboj, kiujn ni ne volas pligrandigi. La vorteton „ne“ nia cerbo simple neglektas.

Ni povas pligrandigi la spacon en nia cerbo por pacaj vortoj kaj pensoj. Pri kio ni parolas, tion ni apogas. Ni povas apogi la pacon per pacaj paroloj.

Mi finas per teksto el la literaturo de la juda saĝotradicio:

Gardu viajn pensojn, ĉar ili fariĝos vortoj. Gardu viajn vortojn, ĉar ili fariĝos faroj. Gardu viajn farojn, ĉar ili fariĝos kutimoj. Gardu viajn kutimojn, ĉar ili fariĝos via karaktero. Gardu vian karakteron, ĉar ĝi fariĝos via sorto.

Nia sorto estu la paco tutmonda.

Ni gardu la vortojn, kiujn ni uzas.

Alois Eder, 2.6.2017

Über Frieden reden, unterstützt Frieden!

Wortschilder führen unsere Gedanken oder zu Krieg oder Frieden

(Vortrag während des Deutschen Esperanto Kongresses 2017 in Freiburg)

Wer von Ihnen im Raum will Frieden? - Alles. Wer von euch will Krieg? - Niemand. Seht, keiner von uns will Krieg, jeder will Frieden.

Aber nicht jeder will Frieden wie wir. Glaubst du das nicht? - Wenn Sie nicht glauben, dass es Menschen gibt, die keinen Frieden wollen, frage ich Sie: Warum werden Waffen hergestellt? - Sie werden antworten: um uns zu verteidigen.

Seht ihr, jetzt sind wir schon bei unserem Thema.

Wir sind Opfer der Täuschung. Diejenigen, die Kriege wollen, um ihre Absichten zu verbergen, reden nicht über Krieg, sondern über Verteidigung.

Aber warum wollen manche Leute Krieg? - für Profit. Die militärische Produktion und der Waffenhandel sind lukrativ, es gibt einen riesigen Gewinn. Weil Waffen teuer sind. Ihre Produzenten verdienen viel Geld. Die Militärindustrie hat viel Geld von den Opfern mit ihrem Leben bezahlt.

Kein Krieg kann ohne Kriegsanstrengungen entstehen. Seht, in diesem Raum ist niemand, der Krieg will. Man könnte also denken, dass der Krieg mit uns keine Chance hat. - Aber das Gegenteil wird. Tatsächlich erreicht das Armillalobio sein Ziel. Weil wir den Trick der Propaganda nicht bemerken. Die Lobby des Armarigo schließt nicht zum Krieg ein, sondern nur zur "Verteidigung". Aber jetzt, als die Flüchtlinge in unser Land flohen, waren wir erstaunt: Warum fliehen sie zu uns? Was ist die Kriegsanstrengung, dass wir ihren Zweck nicht bemerken, obwohl wir keine Kriege wollen? Wie lassen wir uns betrügen?

Um diese Aufgabe der Kriegsanstrengung zu verstehen, können wir gegenwärtig das Wissen der modernen, auf Neurologie basierenden Cognoscience als Ergebnis der Neutralisationstheorie verwenden.

Neurologie heißt die Wissenschaft, die das Gehirn erforscht. Die Wissenschaft, die Sprachen erforscht, wird Linguistik genannt. Die Kombination von beiden ist die Neutralisierung. Wie helfen uns diese Untersuchungen, die Kampagnen der Kriegsanstrengungen zu verstehen? Ich erkläre das in fünf Schritten.

Erstens: Im Moment ist es möglich, das Gehirn während seiner Aktivierung während unseres Denkens zu beobachten. Neuronen werden die Synaps genannt, wo die Nerven gebunden sind. Während die Synaps aktiv sind, kann das Bild des Gehirns mittels der imaginativen Technik gesehen werden. Wenn ich zum Beispiel das Wort "Konflikt" sage, sieht der Wissenschaftler auf dem Bildsymbol, wo das Gehirn zu leuchten scheint. Auf diese Weise kann der Forscher sehen, mit welchen Wörtern im Gehirn eine mittlere Bombe verbunden ist.

Zweitens: Es ist eine bekannte Tatsache, dass Muskeln oft zum Wachsen verwendet werden. Umgekehrter Muskel, der nie benutzt wird, schüttelt auf, bis er schließlich verschwindet. Jeder Muskel ist in unserem Gehirn vertreten. Mit Muskeln laufen wir zum Beispiel. Und durch Worte denken wir. Auch alle Wörter sind in unserem Gehirn vertreten. Das Gleiche in unserem Gehirn ist wie Muskeln: Der Raum, Muskeln mit Synaps im Gehirn zu präsentieren, wächst durch Übung und Kratzer durch Nicht-Übung.

Trie: Wie gesagt wurde, existieren Wörter in unserem Gehirn nicht isoliert, sondern im Kontext, also mit anderen Worten verbunden. Die neurologische Linguistik spricht von einem Wortsignieren (auch Frame genannt, ein Winkel "frame"). Wenn Sie zum Beispiel das Wort "Blume" hören oder sagen, denken Sie auch an Farben, Gerüche, vielleicht an Sommer oder an Feste, an Freude und so weiter. Die einfache Redewendung weckt meine Erfahrungen, die ich in meinem Leben in Bezug auf dieses Wort gemacht habe. Das geschieht sowohl beim Universitätsprofessor als auch bei einer Grundschule. Wir alle können uns dieser Wirkung der Bedeutung nicht entziehen. Selbst wenn ich sage: Denk nicht an eine Blume, du wirst an eine Blume denken. Glaubst du nicht? Dann lass uns experimentieren: Ich sage: Denk jetzt nicht an einen bunten Elefanten! - Was ist passiert? Du hast an einen bunten Elefanten gedacht! Das Wort ist nicht das vernachlässigte Gehirn.

Kvare: Diese Bedeutung eines Wortes, als ob die Umgebung oder die Landschaften des Wortes verwandte oder verknüpfte Wortzeichen enthalten. Und andere Wörter, deren Bedeutung nicht verknüpft oder verwandt ist, schließen die Bedeutung nicht aus. Innerhalb dieser Bedeutung gibt es signifikant verwandte Wörter, die mit und außerhalb dieser Bedeutung verbunden sind, sind Wörter, deren Bedeutung nicht mit dem Wort Signatur zusammenhängt. Außerhalb der Bedeutung des Wortes Blume gibt es zum Beispiel Wörter wie Schnee oder Staub oder Dunkelheit und so weiter.

Fünftens: Wie gesagt, können wir der Bedeutung des Spiels nicht entkommen. Wenn ich falsche Worte verwende, sind dies Wörter ohne beabsichtigte Bedeutungen, ich rufe falsche, nicht beabsichtigte Gedanken aus. Um ein anderes Beispiel zu nehmen: Wenn wir von "Imposting" sprechen, denken wir unweigerlich an einen armen Flüchtling, den ein Feind verfolgt. Bei der Unterzeichnung des Wortauferlegens ist der Staat schlecht, weil er "verfolgt" und das Geld schlecht ist, weil er oder sie "fliehen" muss. Im Wort "Flug" ist die Bedeutung "schlecht" enthalten. Es ist ausgeschlossen, dass die Rate für das Funktionieren des Staates notwendig ist. Die Steuer ist ein Beitrag aller Mitgliedstaaten, die gemeinsam die notwendigen Dienstleistungen des Staates zugunsten der Mitglieder finanzieren.

Der Staat verdient Empathie, die monetäre Rebellion, nicht umgekehrt, wie das falsche Wort andeutet. Der Münzhalter ist ein "Tax Truck" oder "Tax Relay".

Worte leiten unsere Gedanken. Mit Worten denken wir.

Jetzt kehren wir zu den Worten "Frieden" und "Krieg" zurück. Welches der beiden Wörter verwenden wir häufiger? - Leider das Wort Krieg oder Worte aus seiner Bedeutung. Also nicht offen, aber versteckt spricht oft von Krieg mit den Worten "Terror", "Terroristen", "Bedrohung", "Verteidigung", "Sicherheit" und so weiter.

Das Ministerium, das in militärische und militärische Angelegenheiten verwickelt ist, wurde einst als Militäramt bezeichnet. Heute nicht mehr. Warum? Weil wir keinen Krieg wollen. Dasselbe "Verteidigungsbriefing" -Ministerium heißt jetzt. Aber wenn wir über eine Verteidigungsaussage sprechen, wacht die Auswirkung der Bedeutung der Bedeutung des Krieges noch immer im Krieg auf. Warum? Weil Verteidigung zur Bedeutung eines Angriffs gehört. Ohne einen Angriff wäre keine Verteidigung notwendig.

Die häufige Wiederholung des Wortes Terroristen dehnt in unserem Gehirn die Darstellung der "Gefahr" aus, obwohl wir in einem der sichersten Länder der Welt leben. Diejenigen, die mehr Geld für Waffen ausgeben wollen, müssen weiterhin über Terroristen und Gefahren reden. In unseren Gehirnen ist der Raum für militärische Bedeutung überproportional groß. Unser Kopf ist voller Gedanken der "Gefahr". Die Beziehung zur Realität ist verloren. Die Armproduzenten sind froh.

Jetzt ist die Frage: Kann es sein, dass wir unsere Welt ohne die Kategorie "Feinde" denken?

Als die UdSSR zusammenbrach, sprach Mihail Gorbaĉof über die Notwendigkeit, ein gemeinsames europäisches Haus zu bauen. Dies ist ein Bild im Friedensrahmen. Gorbaĉof hatte eine Vision des friedlichen Europas. Es gab Armeen, die gegen Gorbaĉof kämpften, weil sie nicht aufgehört hatten, an eine friedliche Welt zu denken. Und es gab die NATO, einen westlichen "Verteidigungspakt", der entgegen seiner Zusage die Grenze vom Territorium seines Pakts an die russische "Heimat" setzte.

Wir könnten in unseren politischen Gesprächen über unsere Welt und unsere Bewohner auf der Erde friedlicher sprechen, als wir es gewohnt sind. Wir könnten pazifische Metaphern anstelle von Militär verwenden. Mitbewohner, Nachbarn, Vereine, Partner statt Fremde, Feinde, Rivalen. Nachbarschaft ist zum Beispiel ein Wort, dessen Signalisierung verwandt ist. Worüber wir sprechen, wächst in unserem Gehirn, als wäre es ein riesiger überdimensionaler "Muskel", so dass wir am Ende normalerweise nicht weitermachen können. Wir haben jedoch darüber gesprochen: Wir reden so viel über Krieg, Gefahr und Verteidigung, bis wir nicht mehr an Frieden denken können.

Wie kann man der Täuschung des "Brainbrowings" mit den militarisierten Intelligenzbündeln entkommen? Wir können lernen, "alle Nachrichten gegen die Haut zu putzen", um eine deutsche Sprachnachricht zu verwenden. Lerne kritische Fragen. Was sind die kritischen Fragen? Zum Beispiel: - Wer nutzt diese Informationen? - Was für andere Informationen wird diese Nachricht ausspucken? - Welche Gefühle füttert diese Botschaft und für welchen Zweck? Richter vor Gericht gehorchen: Hören Sie auf die andere Seite.

Anfangs hat das Internet unbegrenzten Zugang zu den Informationen der Welt versprochen. Aber seit dem Jahr 2008 erhält jeder von uns in gugloserĉado eine andere Antwort. Bei der gleichen Frage wählen die Suchmaschinen diejenigen Antworten aus, die den Interessen der Suchmaschine entsprechen. Die Suchmaschine kennt ihre Interessen mit ihren Ausgaben, ihrer Adresse, ihrem Alter, ihren Käufen, ihren politischen Meinungen und so weiter.

Wir haben die Tendenz, im "filtrocycle" selbst zu leben, was bedeutet, dass ich nur Botschaften bekomme, die ich mag. Um mich von dieser Gefahr zu befreien, hilft es, wenn ich nach Informationen von Medien Ausschau halte. Wenn jemand gegen meine Überzeugungen spricht oder schreibt, kann ich nach Informationen über den Hintergrund dieser Meinung suchen.

Wir wissen jetzt, dass wir durch Worte manipulativ sind. Wir wissen auch, dass In-Produktivität die Worte der verschiedenen Amerikaner wiederholen soll. Denn durch Wiederholung widersetzen wir uns nur der Darstellung dieser Worte und Gedanken in den Gehirnen, die wir nicht erweitern wollen. Das Wort "Nein", das unser Gehirn einfach vernachlässigt.

Wir können den Raum in unserem Gehirn für friedliche Worte und Gedanken erweitern. Worüber wir sprechen, ist, dass wir unterstützen. Wir können Frieden mit friedlichen Worten unterstützen.

Ich beende mit einem Text der Literatur der jüdischen Weisheits-Strategie:

Nimm deine Gedanken, denn sie werden Worte.

Pass auf deine Worte auf, denn sie werden zu Werken.

Kümmere dich um deine Taten, denn sie werden üblich.

Kümmere dich um deine Gewohnheiten, denn sie werden dein Charakter sein.

Kümmere dich um deinen Charakter, denn er wird dein Schicksal werden.

Unser Schicksal ist Frieden weltweit.

Lass uns die Worte behalten, die wir benutzen.

Alois Eder, 2.6.2017

translated by google am 01.09.2018

Paroli pri paco apogas la pacon!

Vortokadroj stiras niajn pensojn aŭ al milito aŭ al paco

(Prelego dum la Germana Esperanto-Kongreso 2017 en Freiburg)

Kiu el vi en la salono volas pacon? – Ĉiu. Kiu el vi volas militon? – Neniu. Vidu, neniu el ni volas militon, ĉiu volas la pacon.

Sed ne ĉiuj homoj volas la pacon, kiel ni. Ĉu vi ne kredas tion? – Se vi ne kredas, ke ekzistas homoj, kiuj ne volas pacon, mi demandas vin: Kial oni produktas armilojn? – Vi respondos: Por defendi nin.

Vidu, nun ni jam estas ĉe nia temo.

Ni estas viktimoj de trompo. Tiuj, kiuj volas ke okazu militoj, kaŝas siajn intencojn, ili ne parolas pri milito, sed pri defendo.

Sed kial iuj homoj deziras militon? – por profito. La armilproduktado kaj la armilkomerco estas lukra, ĝi donas gigantan profiton. Ĉar armiloj estas multekostaj. Iliaj produktantoj gajnas multan monon. La armilindustrio lukras grandajn sumojn, kiujn pagas la viktimoj per sia vivo.

Neniu milito povas okazi sen militpropagando. Vidu, en ĉi tiu salono estas neniu, kiu volas militon. Do vi povus pensi, ke la militpropagando ĉe ni ne havas iun ŝancon. – Sed la malo veras. Fakte la armilarlobio atingas sian celon. Ĉar ni ne rimarkas la trukon de la propagando. La lobio de la armarigo ja ne plumpe varbas por milito, sed nur por la „defendo“. Sed nun, kiam la fuĝintoj for de la milito atingis nian landon, ni ekmiris: Kial do ili fuĝas al ni? Kia estas la truko de la militpropagando, ke ni ne rimarkas ĝian celon, kvankam ni ne volas militojn? Kiamaniere ni lasas nin trompi?

Por kompreni tiun trukon de la militpropagando, nuntempe ni povas uzi la ekkonojn de la moderna kognoscienco, kiu bazas sur la neŭrologio, respektive de la neŭrolingvistiko.

Neŭrologio nomiĝas la scienco, kiu esploras la cerbon. La scienco, kiu esploras lingvojn, nomiĝas lingvistiko. La kombino de ambaŭ estas la neŭrolingvistiko. Kiamaniere tiuj esploroj helpas al ni kompreni la trukojn de la militpropagando? Mi klarigas tion je kvin paŝoj.

Unue: Nuntempe eblas observi la cerbon dum ties aktivado, dum nia pensado. Neŭronoj nomiĝas la sinapsoj, kie ligiĝas la nervoj. Dum la sinapsoj aktivas, per la bildodona tekniko oni povas vidi lumon sur la bildo de la cerbo. Kiam mi diras ekzemple la vorton „konflikto“, la sciencisto vidas sur la bildodona ekrano, kie en la cerbo aperas lumado. Tiamaniere la esploristo povas vidi, kiuj vortoj en la cerbo estas ligitaj, formas signifokombinon.

Due: Estas konata fakto, ke muskolo ofte uzata kreskas. Inverse muskolo, kiu neniam estas uzata, ŝrumpas, ĝis ĝi fine malaperos. Ĉiu muskolo estas reprezentata en nia cerbo. Per muskoloj ni ekzemple kuras. Kaj per vortoj ni pensas. Ankaŭ ĉiuj vortoj estas reprezentataj en nia cerbo. Je vortoj okazas la sama en nia cerbo kiel je muskoloj: la spaco por prezenti muskolon per sinapsoj en la cerbo kreskas per ekzercado kaj ŝrumpas per neekzercado.

Trie: Kiel jam dirite, vortoj ekzistas en nia cerbo ne izolite, sed en kunteksto, do ligite kun aliaj vortoj. La neŭrologia lingvistiko parolas pri signifokadro de vorto (ankaŭ nomataj framo, angle „frame“). Se vi ekzemple aŭdas aŭ diras la vorton „floro“, vi pensas ankaŭ pri koloroj, pri odoroj, eble pri la somero, aŭ pri festoj, pri ĝojo kaj tiel plu. La simpla eldiro de vorto vekas en mi miajn spertojn kolektitajn dum mia vivo rilate al tiu ĉi vorto. Ĉe universitata profesoro okazas tio same kiel ĉe bazlernejano. Ni ĉiuj ne povas eskapi tiun efikon de la signifokadro. Eĉ se mi diras: Ne pensu pri floro vi pensos pri floro. Ĉu vi ne kredas? Tiam ni eksperimentu: Mi diras: Ne pensu nun pri bunta elefanto! - Kio okazis? Vi pensis pri bunta elefanto! La vorteton ne la cerbo neglektas.

Kvare: Tiu signifokadro de vorto, kvazaŭ ĉirkaŭaĵo aŭ pejzaĝo de la koncerna vorto, inkludas parencajn aŭ ligitajn vortsignifojn. Kaj aliajn vortojn, kies signifo ne estas ligita aŭ parenca, la signifokadro ekskludas. Ene de tiu signifokadro estas signife parencaj, ligitaj vortoj kaj ekster tiu signifokadro estas vortoj, kies signifo ne rilatas al la koncerna vortsignifo. Ekster la signifokadro de la vorto floro ekzemple estas vortoj kiel neĝo aŭ polvo aŭ malhelo kaj tiel plu.

Kvine: Kiel dirite, el la signifokadro ni ne kapablas eskapi. Se mi uzas falsajn vortojn, tiuj estas vortoj kun ne intencitaj signifokadroj, mi elvokas falsajn, ne intencitajn pensojn. Por preni alian ekzemplon: Se ni parolas pri „impostfuĝado“, ni neeviteble pensas pri kompatinda fuĝanto, kiun persekutas iu malamiko. En la signifokadro de la vorto impostfuĝado la ŝtato estas malbona, ĉar ĝi „persekutas“, kaj la monkaŝanto estas kompatinda, ĉar li aŭ ŝi devas „fuĝi“. Inkludita en la vortokadro „fuĝanto“ estas la signifo „kompatinda“. Ekskludite estas, ke la imposto estas necesa por la funkciado de la ŝtato. Imposto estas kontribuo de ĉiuj monhavantaj ŝtatmembroj por komune financi la necesajn servojn de la ŝtato por la bonfarto de la membroj. La ŝtato meritas empation, la monkaŝanto riproĉon, ne inverse, kiel sugestas la falsa vorto. La monkaŝanto estas „imposttrompulo“ aŭ „impostŝtelanto“.

Vortoj gvidas niajn pensojn. Per vortoj ni pensas.

Nun ni revenas al la vortoj „paco“ kaj „milito“. Kiun el la du vortoj ni pli ofte uzas? – Bedaŭrinde la vorton milito aŭ vortojn el ĝia signifokadro. Do ne malkaŝe, sed kaŝeni ofte parolas pri milito per la vortoj „teroro“, „teroristoj“, „minacado“, „defendi“, „sekureco“ kaj tiel plu.

La ministerio, kiu okupiĝas pri militaj kaj armeaj aferoj oni iam nomis militministerio. Hodiaŭ ne plu. Kial? Ĉar ni ne volas militon. Oni nomas nun la saman ministerion „defendministerio“. Sed se ni parolas pri defendministerio la efiko de la signifokadro tamen vekas en nia cerbo bildojn de milito. Kial? Ĉar defendo apartenas al la signifokadro de atako. Sen atako ja ne necesus defendo.

La ofta ripeto de la vorto teroristoj pligrandigas en nia cerbo la reprezentadon de la signifokadro „danĝero“, kvankam ni vivas en unu el la plej sekuraj landoj de la mondo. Tiuj, kiuj volas, ke ni multe pli da mono elspezu por armiloj, devas daŭre paroli pri teroristoj kaj danĝero. En niaj cerboj la spaco por militrilataj signifokadroj estas superproporcie granda. Nia kapo pleniĝas de pensoj pri „danĝero“. La rilato al la realo perdiĝas. La armilproduktantoj ĝojas.

Nun aperas la demando: Ĉu entute eblas pensi nian mondon sen la kategorio „malamikoj“?

Kiam la Sovetunio kolapsis, Miĥail Gorbaĉof parolis pri la neceso konstrui komunan eŭropan domon. Tio estas bildo en la signifokadro de paco. Gorbaĉof havis vizion pri paca Eŭropo. Estis armeanoj, kiuj puĉis kontraŭ Gorbaĉof, ĉar ili ne eltenis pensi pri paca mondo. Kaj estis la NATO, okcidenta „defend“pakto, kiu male al sia promeso ŝovis la limon de la teritorio de sia pakto ĝis la „dompordo“ de Rusio.

Ni povus en niaj politikaj konversacioj pli pace paroli pri nia mondo kaj niaj kunloĝantoj sur la Tero, ol ni kutimas. Ni povus uzi pacajn metaforojn anstataŭ militajn. Kunloĝantoj, najbaroj, kunhomoj, partneroj anstataŭ fremduloj, malamikoj, rivaloj. Najbareco ekzemple estas vorto, kies signifokadro estas pacrilata. Pri kio ni daŭre parolas, tio kreskas en nia cerbo kvazaŭ al giganta superdimensia „muskolo“, tiel ke ni fine ne plu povas normale iri. Senmetafore dirite: Ni parolas tiom multe en termoj de milito, danĝero kaj defendo, ĝis kiam ni ne plu povas pensi pri paco.

Kiel eskapi la trompojn de la “cerbolavado“ per la militemaj informinundoj? Ni povas lerni „brosi ĉiujn mesaĝojn kontraŭ la felo“, por uzi germanan parolturnon. Lerni kritikajn demandojn. Kiujn kritikajn demandojn? Ekzemple: - Al kiu utilas ĉi tiu informo? - Kiujn aliajn informojn ĉi tiu mesaĝo prisilentas? - Kiujn sentimentojn ĉi tiu mesaĝo nutras kaj por kiu celo? Juĝisto en juĝejo obeas al la regulo: Aŭskultu ankaŭ la alian flankon.

Komence la interreto promesis senliman aliron al la informoj de la mondo. Sed ekde la jaro 2008 ĉiu el ni en gugloserĉado ricevas alian respondon. Al la sama demando la serĉmaŝinoj selektas tiujn respondojn, kiuj kongruas al la interesoj de la serĉanto. La serĉmaŝino konas ties interesojn per ties ĝistiamaj demandoj, ties adreson, ties aĝon, ties aĉetkutimojn, ties politikajn opiniojn kak tiel plu.

Ni havas la tendencon, vivi en la propra „filtroveziko“, tio signifas, ke mi ricevas nur tujn mesaĝojn, kiuj plaĉas al mi. Por liberigi min el tiu danĝero, helpas, se mi serĉas la informojn de amaskomunikiloj malsamideanaj. Se iu parolas aŭ skribas kontraŭ miaj konvinkoj, mi povas serĉi informojn pri la fono de tiu opinio.

Ni nun scias, ke per vortoj ni estas manipuleblaj. Ni ankaŭ scias, ke kontaŭproduktive estas ripeti la vortojn de la malsamopinianoj. Ĉar per la ripetado ni kontraŭvole nur pligrandigas la reprezentadon de tiuj vortoj kaj pensoj en la cerboj, kiujn ni ne volas pligrandigi. La vorteton „ne“ nia cerbo simple neglektas.

Ni povas pligrandigi la spacon en nia cerbo por pacaj vortoj kaj pensoj. Pri kio ni parolas, tion ni apogas. Ni povas apogi la pacon per pacaj paroloj.

Mi finas per teksto el la literaturo de la juda saĝotradicio:

Gardu viajn pensojn, ĉar ili fariĝos vortoj. Gardu viajn vortojn, ĉar ili fariĝos faroj. Gardu viajn farojn, ĉar ili fariĝos kutimoj. Gardu viajn kutimojn, ĉar ili fariĝos via karaktero. Gardu vian karakteron, ĉar ĝi fariĝos via sorto.

Nia sorto estu la paco tutmonda. Ni gardu la vortojn, kiujn ni uzas.

Alois Eder, 2.6.2017

.

Talking about peace supports peace!

Word boards lead our thoughts or to war or peace

(Lecture during the German Esperanto Congress 2017 in Freiburg)

Who of you in the room wants peace? - Everything. Who of you wants war? - No one. See, none of us wants war, everyone wants peace.

But not everyone wants peace as we do. Do not you believe that? - If you do not believe there are people who do not want peace, I ask you: Why are weapons being produced? - You will answer: to defend us.

See, now we are already on our theme.

We are victims of deceit. Those who want wars to hide their intentions are not talking about war, but about defense.

But why do some people want war? - for profit. The military production and the arms trade are lucrative, it gives a huge profit. Because weapons are expensive. Their producers earn a lot of money. The military industry has a large amount of money paid by the victims with their lives.

No war can occur without war effort. See, in this room there is nobody who wants war. So you could think that the war campaigning with us has no chance. - But the opposite will. In fact, the armillalobio reaches its goal. Because we do not notice the propaganda's trick. The lobby of the armarigo does not wrap up for war, but only for the "defense". But now, when the fugitives fled to our country, we were amazed: why are they fleeing to us? What is the war effort that we do not notice its purpose, although we do not want wars? How do we let us cheat?

In order to understand this task of the war effort, at present, we can use the knowledge of modern cognoscience that is based on neurology, as a result of the neutralization theory.

Neurology is called the science that explores the brain. The science that explores languages ​​is called linguistics. The combination of both is the neutralization. How do these investigations help us to understand the campaigns of the war effort? I explain this at five steps.

First: At the moment it is possible to observe the brain during its activation, during our thinking. Neurons are called the synaps, where the nerves are tied. While the synaps are active, the image of the brain can be seen by means of the imaginative technique. When I say for example the word "conflict", the scientist sees on the image icon, where the brain appears to be illuminated. In this way, the researcher can see what words in the brain are linked to, forming a mean bomb.

Second: It's a well-known fact that muscle is often used to grow. Inverse muscle, which is never used, shakes up until it finally disappears. Each muscle is represented in our brain. With muscles we run for example. And by words we think. Also all words are represented in our brain. The same thing in our brain is like muscles: the space to present muscle with synaps in the brain grows through exercise and scratches by non-exercise.

Trie: As has been said, words exist in our brain not isolated, but in context, so linked with other words. The neurological linguistics speaks of a word signing (also called a frame, an angle "frame"). If for example you hear or say the word "flower", you also think about colors, smells, maybe of summer, or of festivals, of joy and so on. The simple word of speech wakes up in my experiences gathered during my life in relation to this word. At the university professor, this happens as well as at a primary school. We all can not escape that effect of the meaning. Even if I say: Do not think of a flower, you'll think of a flower. Do not you believe? Then let's experiment: I say: Do not think of a colorful elephant now! - What happened? You thought of a colorful elephant! The word is not the brain neglected.

Kvare: This meaning of a word, as if the surroundings or landscapes of the word, include related or linked word signs. And other words, whose meaning is not linked or related, does not exclude the meaning. Within this meaning, there are significantly related words linked to and outside that meaning are words whose meaning is not related to the word signature. Outside the meaning of the word flower, for example there are words like snow or dust or dark and so on.

Fifth: As stated, we can not escape from the meaning of the game. If I use false words, these are words with no intended meanings, I call out false, not intended thoughts. In order to take another example: If we talk about "imposting", we inevitably think of a poor fugitive that an enemy persecutes. In the signing of the word impositioning the state is bad, because it "pursues", and the monetary is poor, because he or she must "flee". Included in the word "flight" is the meaning "poor". It is excluded that the rate is necessary for the functioning of the state. Tax is a contribution of all member states involved in jointly financing the necessary services of the state for the sake of the members.

The state deserves empathy, the monetary rebellion, not vice versa, as the false word suggests. The coin holder is a "tax truck" or "tax relay".

Words guide our thoughts. By words we think.

Now we return to the words "peace" and "war". Which one of the two words we use more often? - Unfortunately the word war or words from its significance. So not openly, but hiding often speaks of war with the words "terror", "terrorists", "threatening", "defense", "security" and so forth.

The ministry, who is involved in military and military affairs, was once called a military office. Today no longer. Why? Because we do not want war. The same "defense briefing" ministry is now called. But if we are talking about a defense statement, the impact of the meaning of the meaning of the war is still waking up in war. Why? Because defense belongs to the significance of an attack. Without an attack, no defense would be necessary.

The frequent repetition of the word terrorists extends in our brain the representation of the "danger" meaning, although we live in one of the safest countries in the world. Those who want us to spend much more money for weapons must continue to talk about terrorists and danger. In our brains, the space for military significance is superproporcically large. Our head is filled with thoughts of "danger". The relation to the reality is lost. The arm producers are glad.

Now the question is: Can it be the case of thinking our world without the "enemies" category?

When the USSR collapsed, Mihail Gorbaĉof talked about the need to build a common European house. This is an image in the peace framework. Gorbaĉof had a vision of peaceful Europe. There were armies who fought against Gorbaĉof, because they did not stop thinking about a peaceful world. And there was NATO, a western "defense" pact, which, contrary to his promise, placed the border from the territory of his pact to Russia's "home".

We could speak more pacifically in our political conversations about our world and our residents on Earth, than we are used to. We could use pacifical metaphors instead of military. Cohabitants, neighbors, associations, partners instead of strangers, enemies, rivals. Neighborhood is, for example, a word whose signaling is related. What we are talking about is growing in our brain as if it were to a giant super-dimensional "muscle", so that we can not normally go on at the end. However, we have talked about: We talk so much in terms of war, danger and defense, until we can no longer think of peace.

How to escape the deception of the "brainbrowing" with the militarized intelligence bundles? We can learn to "brush all the messages against the skin", to use a German speech message. Learn critical questions. What are the critical questions? For example: - To who uses this information? - What other information does this message scall? - What feelings does this message feed for and for what purpose? Judge in court obedience to the rule: Listen to the other side.

Initially, the Internet has promised unlimited access to the world's information. But since the year 2008 each of us in gugloserĉado receives another answer. At the same question the search engines select those answers that match the interests of the search engine. The search engine knows its interests with its issues, its address, its age, its purchases, their political opinions, and so on.

We have the tendency to live in the "filtrocycle" itself, which means that I only receive messages that I like. To release me from this danger, it helps, if I'm looking for the information of media differing. If anyone speaks or writes against my convictions, I can search for information on the background of that opinion.

We now know that through words we are manipulative. We also know that in-productivity is to repeat the words of the different-Americans. Because, by repetition, we oppose only the representation of these words and thoughts in the brains that we do not want to expand. The word "no" our brain simply neglects.

We can expand the space in our brain for peaceful words and thoughts. What we talk about is that we support. We can support peace with peaceful words.

I finish with a text of the literature of the Jewish wisdom strategy:

Take ++ care of ++ your thoughts, because they will become words. Take care of your words, for they will become works. Take care of your deeds, because they will become customary. Take care of your habits, because they will become your character. Take care of your character, for it will become your fate.

Our fate is peace worldwide. Let's keep the words we use.

Alois Eder, 2.6.2017

translated by google am 01.09.2018